De natuur is een kuis wezen. Als het maar even kan bedekt ze zichzelf met een mooi kleedje van gras, mos en kruiden. En als dat niet kan, door het seizoen of een gebrek aan licht, doet ze het met een dekentje van dode takken en bladeren. De natuur houdt niet van kale grond. Daar heeft ze zo haar redenen voor. Kale grond droogt uit. Kale grond slaat dicht, verstuift, spoelt uit en erodeert. In kale grond verdwijnt humus sneller.
Daarom is het gek dat veel mensen bij tuinieren vooral aan spitten, schoffelen, wieden en harken denken. Allemaal methoden om de grond zo kaal mogelijk te maken. Gelukkig is er een simpele remedie voor kale grond: de bodem bedekken. In de moestuin hebben we daar een term voor: mulchen. Een laag bedeksel heet dan mulch of mulchlaag. Mulchen kan met de gekste dingen. Gemaaid gras, stro, compost, dode bladeren, etc.
De mulch heeft meerder functies. Door de bodem te bedekken houdt deze meer vocht vast. Daarnaast beschermt de mulchlaag de bodem tegen het uitspoelen van voedingsstoffen en het dichtslaan van de grond door de regen. Uitspoelen is vooral een zandgrondkwaal, dichtslaan meer een kleigrondgebeuren. Verder houdt de mulchlaag onkruid tegen. Deze voordelen heb je van elke soort mulch, dus ook van een oude plastic potgrondzak of een lap gronddoek. Organische mulch, zoals gemaaid gras of dode bladeren hebben als bijkomend voordeel dat ze langzaam worden afgebroken en zo het bodemleven voeden. In plaats van humus te verliezen, zorgt de mulchlaag er voor dat het humusgehalte in de bodem wordt aangevuld. Dit betekent wel dat je een organische humuslaag van tijd tot tijd moet aanvullen met nieuw materiaal.
Bedeksels
Zoals gezegd zijn er veel materialen geschikt om mee te mulchen. Hieronder mijn favorieten.
Gemaaid gras is in de zomer ruim voor handen. Je strooit het gemakkelijk uit tussen de planten of dekt er de grond in een bloempot mee af. Het vertreert alleen vrij snel.
Dood blad is de ideale mulchlaag in de herfst. Lege bedden in de moestuin krijgen van mij in het najaar een zo dik mogelijk pak. Tegen het voorjaar zijn ze meestal wel verteerd.
Houtsnippers vormen een ideale mulchlaag voor onder fruitbomen en bessenstruiken. Het materiaal is te grof voor de moestuin en verteert wat langzamer dan blad of gras.
Heggenknipsels gebruik ik op de zelfde manier als houtsnippers.
Ruwe compost is een ideale laag om in het voorjaar in de moestuin aan te brengen.
Stro en oud hooi gebruik ik als ik meer mulch nodig heb dan dat ik aan organisch materiaal uit de tuin voor handen heb. Het is prima voor alle toepassingen, maar nooit echt briljant. Je kan stro prima hakselen door er met een grasmaaier overheen te rauschen. Het wordt dan wat makkelijker te hanteren tussen de planten.
Karton gebruik ik in de kas nog wel eens, maar vaak uit alleen bij gebrek aan alternatieven zoals gras of knipsels. Niet vergeten het alle plastic tape er af te pulken voor je het toepast. Het gaat redelijk lang mee. Naaktslakken zijn overigens dol op kartonmulch.