“Wegens de slechte weersomstandigheden vond de Duitse revolutie in de muziek plaats.” Afgelopen zondag heb ik met mijn vrouw en kinderen in Amsterdam de wereld gered. Gelukkig waren er nog 40.000 mensen op hetzelfde idee gekomen en hoefden we dat niet alleen te doen. Of het ook echt gelukt is weten we nog niet.
Een reis van 1000 mijl begint met de eerste stap, zegt een Chinese tegeltjeswijsheid. De verhouding tussen het nietige individu en de oneindig grote wereld is een geliefd onderwerp in de wereld van spreekwoorden, aforismen en citaten. “De dood van één mens is een tragedie; de dood van miljoenen slechts een statistiek.” Dit citaat is niet, zoals vaak beweert, van Stalin, maar van de Duitse schrijver en pacifist Kurt Tucholsky, van wie ook het inzicht over de samenhang tussen weersomstandigheden en de revolutie afkomstig is.
Er zit een ingewikkelde relatie tussen individueel en collectief bewustzijn, protest, politieke mobilisatie, macht, legitimiteit en sociale verandering. De protestleus is een belangrijke boodschapper in dit krachtenveld. De leus is Twitter avant la lettre en de beste leuzen wordt eindeloos geretweet en blijven zo hangen: Kruisraketten? Nee!
Het redden van de wereld vond zondag plaats in Amsterdam, want iedereen weet dat alle dingen die op wereldschaal van belang zijn zich uitsluitend afspelen in Amsterdam. Men had zich uitgeleefd in het verzinnen van mooie leuzen en ludieke borden. Protesteren doet de jongste protestgeneratie niet in uniform, zoals politieke partijen met hun groene en rode hesjes vaak denken, maar door uitdrukking te geven aan je individuele creativiteit.
Hier kan je niet vroeg genoeg mee beginnen. Mijn dochter van vijf wilde iets met hartjes. Ze kan goed hartjes tekenen en hartjes, kleine meisjes en het redden van de wereld gaan goed samen. Verder vond ze het vooral spannend en indrukwekkend en begreep ze niet zo goed waar het allemaal om ging. Mijn zoon van zeven daarentegen weet precies hoe de wereld in elkaar steekt. “Kut aartbefingen” stond er in mooie schoolschriftletters op de ene kant van zijn protestbord. “Ret de werelt voor hij vergaat” stond er aan de andere kant.
Een kleine analyse van deze protestleuzen toont vooral aan dat papa aan de keukentafel wat beter op zijn woorden moet letten in zijn tirades over de gaswinningsproblematiek in Groningen. De tweede leus verraadt het diepe inzicht dat kinderen vaak hebben in het volstrekt inconsequent en hypocriet handelen van volwassenen. Het is de bedoeling dat we de wereld redden vóórdat zij vergaat en niet pas achteraf, zoals de volwassen wereld van plan is.
Na een uur in de stromende regen waren we doorweekt, hingen onze leuzen slap aan hun stokken en gingen we naar huis. Voor de rest van de zondag hebben we het redden van de wereld maar aan Amsterdam toevertrouwd.